Gedeeld leiderschap

Onderzoek geeft duidelijk een verband aan tussen succesvolle organisaties en gedeeld leiderschap. De klassieke, meer gesloten en bureaucratische hiërarchie maakt plaats voor een meer open en dynamisch organisatiemodel waarin zowel medewerkers als teams versterkt worden. Multifunctionele teams met meer autonomie nemen het voortouw. Ze worden verantwoordelijk en ook aansprakelijk voor een geïntegreerd takenpakket en bijhorende output. 

Gedeeld leiderschap is noodzakelijk om met succes werk te maken van het realiseren van het strategisch plan GO! 2030. PBD-GO! professionaliseert school- of centrumleiders en beleidsteams hieromtrent en neemt hen niet enkel mee in de inhoud daarvan, maar ook in hun eigen ontwikkeling.

Het centrale vraagstuk waarmee we aan de slag gaan in deze opleiding is niet “Hoe word ik een betere school- of centrumleider?”, maar wel “Hoe kan ik als leider ervoor zorgen dat mijn team zich meer betrokken voelt bij de organisatie en dat de teamleden onze visie meer (uit)dragen?”.

We reiken beleidsteams in deze opleiding de nodige tools aan en ondersteunen hen in competentieontwikkeling met het oog op een duurzame organisatieverandering. De zoektocht van leidinggevenden naar een andere aanpak heeft als uiteindelijke doel de onderwijskwaliteit voor elke leerling te verbeteren. Het gaat hier dus zeker niet over verandering om de verandering. Het gaat wel om de begeleiding naar een andere aanpak waardoor elke verandering gedragen, gesteund en gedeeld wordt door heel het schoolteam. Gedeeld leiderschap dus, met gedeelde verantwoordelijkheid.

Praktisch

Voor de opleiding 'Naar gedeeld(er) leiderschap' is het deelnemersaantal beperkt tot ongeveer één school of centrum per scholengroep. We plannen de opleiding daarom in via de jaarlijkse begeleidingsovereenkomst tussen PBD-GO! en je scholengroep.

Je neemt deel met een beleidsteam van tenminste twee personen: de school- of centrumleider en zijn of haar beleidsondersteuners, zorgcoördinatoren, coördinatoren leerlingenbegeleiding...

Na de opleiding kan de school of het centrum voor het volgende schooljaar een vervolg-verandertraject aanvragen. Het gaat dan om een schoolspecifiek VT naar gedeeld(er) leiderschap waarbij contextgericht wordt verder gewerkt aan de schooleigen doelen en effecten.

Doelen

Tijdens de opleiding worden de school- of centrumleider en beleidsmedewerker(s) versterkt als leider VAN en IN de verandering. De focus ligt daarvoor op de drie kernelementen van het groeien naar gedeeld leiderschap. 

Het structuurvraagstuk

Het is belangrijk dat de school- of centrumleider een duidelijke visie heeft op het ‘nieuwe’ leidinggeven. Het team zal immers met 101 vragen zitten waar in het begin de leider als een baken de de lijnen uitzet. Hoe kan een nieuwe structuur van gedeeld leiderschap eruitzien? Wie neemt welke rollen en verantwoordelijkheden op?

De teamontwikkeling

Het is een open deur intrappen om te zeggen dat leraren en medewerkers tot hiertoe niet echt gewens waren om te werken in teams. En teams groeien ook niet vanzelf, zij vragen ondersteuning om deze verdeelde rollen en verantwoordelijkheden te kunnen opnemen. 

De leidinggevende zelf

De leider VAN verandering is immers ook zelf IN verandering. Hij of zij moet op zoek naar een nieuwe invulling van zijn of haar rollen en verantwoordelijkheden maar ook naar een nieuwe identiteit als leider.

Opbouw 

Effecten

Na de opleiding hebben de beleidsteams de competentie om: 

• de verandering naar gedeeld leiderschap te sturen. Meer specifiek kan de deelnemer zich een beeld vormen van de school van morgen vanuit een duidelijk waarom, om van daaruit de verandering naar gedeeld leiderschap te initiëren, te communiceren, het tempo te bepalen en de intentie van de verandering zuiver te houden;
• een draagvlak te krijgen bij het schoolteam voor een nieuwe organisatiestructuur, waar gedeeld leiderschap zich kan ontwikkelen;
• het mandaat te krijgen van de belangrijkste stakeholders, om de verandering door te voeren; 
• teams te versterken zodat zij meer gedeelde verantwoordelijkheid opnemen;
• zichzelf verder te ontwikkelen en een voorbeeldfunctie te zijn voor gedeeld leiderschap;
• het eigen leiderschap te delen met collega’s van het schoolteam die ook beleidsrollen en -opdrachten opnemen.