Dit VN-Verdrag omvat bepalingen omtrent onderwijs aan kinderen en jongeren met een handicap, waaronder de progressieve realisatie van inclusief onderwijs. Met de nota van 25 oktober 2019 en de conceptnota van 25 juni 2021 bevestigt de Vlaamse regering het principe van inclusie, maar wenst ze hierbij stapsgewijs te werken en de doelstellingen omtrent inclusie pragmatisch en realistisch in te vullen. Het creëren van voldoende maatschappelijk draagvlak en pedagogische houvast is cruciaal.
Met het nieuw decreet over leersteun, dat het M-decreet voor kinderen met specifieke onderwijsbehoeften vervangt, is het de intentie om verder te werken aan het draagvlak met het oog op een meer geleidelijke realisatie van inclusief onderwijs.
De maatregelen worden pas ingevoerd vanaf schooljaar 2023-2024. In het decreet leersteun wordt een nieuw model voor ondersteuning van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften in het gewoon onderwijs uitgewerkt: het leersteunmodel.
De ambitie is om ervoor te zorgen dat alle leerlingen zich optimaal kunnen ontwikkelen met een maximale leerwinst. Het decreet wil de onderwijskwaliteit verhogebn, maar ook werkbaarheid voor scholen en leerkrachten waarborgen.
Laatste update: 31 mei 2023
De zorg voor kwaliteit is een taak v.h. leersteuncentrum. Het LSC streeft naar een optimale realisatie van haar opdracht zoals vermeld in art 6 t.e.m. 9 v.h. decreet LS. Ze voert daarbij een beleid op leersteun dat is afgestemd op het referentiekader voor kwaliteitsvolle leersteun, vermeld in art. 2 16°/3 v.h. decreet van 8 mei 2009 betreffende de kwaliteit van onderwijs.
Het kwaliteitstoezicht hierop is een opdracht van de inspectie. De legitimiteit van een dergelijke controle is decretaal verankerd in het referentiekader alsook in de erkenningsvoorwaarden. Dit referentiekader is geen uiting van monopolisering door de inspectie, evenwel via co creatie met enkele stakeholders werd een methodiek op toezicht gecreëerd, analoog opgebouwd aan de andere referentiekaders.
De stakeholdersgesprekken hadden plaats tussen november ’20 tot februari ’23. Zowel leraren, onderwijsverstrekkers, CLB, ondersteuners, ouders en leerlingen werden bevraagd alsook was er inbreng van academici. Opdracht was een referentiekader te maken gebaseerd op het decreet leersteun.
Het resultaat van wat kwaliteitsvolle leersteun inhoud was er in februari ’23. Deze consensus sluit aan op de referentiekaders OK en RclbK. Dit decreet heeft immers ook gevolgen en zal aandachtspunten opleveren op de werking van reguliere scholen en op werking van het CLB.
In de rubrieken van dit referentiekader worden enerzijds kwaliteits-verwachtingen opgenomen op vlak van resultaten en effecten, zijn er kwaliteitsverwachtingen opgebouwd rond drie kernprocessen: visie-samenwerking-en op maat en anderzijds kwaliteitsverwachtingen op vlak van beleid. Heel belangrijk dat de ondersteuning moet gebeuren op drie niveaus: leerling – leraar – schoolteam.
Het referentiekader staat op de site van de inspectie en vind je onderaan deze pagina onder bijlage 22.
De vorige versie van de Faq m.b.t. leersteun werd geactualiseerd en aangevuld met antwoorden op nieuwe vragen. Laatste versie 17 mei 2023.
Zie bijlage nr 12.
Leersteun in het basis- en secundair onderwijs
referentie NO/2023/01
publicatiedatum 05/05/2023
De omzendbrief kan je hier lezen.
Deze omzendbrief licht verder de regelgeving toe over leersteun en het leersteunmodel.
Na advies RvS geeft het besluit verder uitvoering aan bepalingen van het decreet leersteun. Concreet worden er bepalingen opgenomen over de invulling van de commissie inclusief onderwijs, personeelsaangelegenheden, en worden er diverse besluiten aangepast aan het leersteunmodel.
Zie bijlage 19 Leersteun advies RVS
Zie bijlage 20 BVR leersteun
Zoals in art. 21 van het decreet leersteun wordt vermeld, bepaalt de Vlaamse Regering in het schooljaar 2022-2023 in overleg met het gemeenschapsonderwijs en de representatieve verenigingen van inrichtende machten
1° waar de leersteuncentra worden opgericht;
2° waar specifieke leersteuncentra type 4, 6 of 7 worden opgericht;
3° welke besturen een leersteuncentrum zullen oprichten.
Deze bepalingen werden opgenomen in een protocol en door het GO! ondertekend
Dit protocol vormt de basis voor verdere stappen die moeten genomen worden ter voorbereiding van het nieuwe leersteunmodel. Nu het decreet over leersteun werd afgekondigd, en het protocol met respectievelijke bijlagen door alle partijen zijn ondertekend kunnen de leersteuncentra van start gaan met de voorbereidingen waarbij ze onder meer personeel kunnen aanwerven.
Zie bijlagen 14 t.e.m. 18
Bijlage 14 protocol oprichting leersteuncentra
Bijlage 15 geeft een overzicht van de leersteuncentra die zullen worden opgericht door de verschillende onderwijsverstrekkers.
Bijlage 16 met algemene informatie over de verschillende leersteuncentra, met uitzondering van de specifieke leersteuncentra;
Bijlage 17 lijst van scholen die willen aansluiten bij het leersteuncentrum;
Bijlage 18 met algemene informatie over de specifieke leersteuncentra.
Op donderdag 30 maart werd het ontwerp van decreet Leersteun besproken in de Commissie Onderwijs. Na de debatten werd er positief gestemd. Vervolgens zal het decreet in het Vlaams Parlement besproken en gestemd worden. De datum voor deze stemming is nog niet gekend.
Na advies van de Raad van State hecht de Vlaamse Regering haar definitieve goedkeuring aan het ontwerpdecreet over leersteun voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften en hun leerkrachten in scholen voor gewoon onderwijs en voor het buitengewoon onderwijs. Het vervangt het huidige M-decreet, met als doelstelling dat elke leerling in Vlaanderen de juiste ondersteuning krijgt, vanuit het adagium 'gewoon onderwijs als het kan en buitengewoon onderwijs als het nodig is'. Het mikt op onderwijskwaliteit, maximale leerwinst en een optimale ontwikkeling voor alle leerlingen, met een model dat doenbaar en haalbaar blijft voor de schoolteams en alle andere betrokkenen. Het ontwerpdecreet wordt ingediend bij het Vlaams Parlement.
Op 18 november 2022 werd het voorontwerp van decreet over leersteun voor de tweede keer principieel goedgekeurd door de Vlaamse Regering. Daarop werd het advies gevraagd van de Raad van State, dat werd verkregen op 27 februari 2023.
Naar aanleiding van een wijziging aan het financieringssysteem in het voorontwerp van decreet werd er opnieuw advies gevraagd aan de Inspectie van Financiën. Een gunstig advies onder voorwaarden werd verleend op 11 januari 2023. Het begrotingsakkoord werd gegeven op 16 februari 2023.
De kans is groot dat halverwege maart het voorontwerp definitief goedgekeurd waarna het ontwerp van decreet aan het Vlaams Parlement wordt voorgelegd. Het is nu eenmaal het parlement dat decreten goedkeurt. Het is pas dan dat we een definitief decreet zullen hebben.
Na onderhandelingen met de sociale partners keurt de Vlaamse Regering principieel een besluit goed dat verder uitvoering geeft aan de bepalingen van het voorontwerp van decreet over leersteun. Concreet worden er bepalingen opgenomen over de invulling van de commissie inclusief onderwijs en over personeelsaangelegenheden, en worden er diverse besluiten aangepast aan het leersteunmodel. Over dit uitvoeringsbesluit wordt nu het advies ingewonnen van de Raad van State.
De onderhandelingen werden afgerond in sectorcomité X, het GO! gaat akkoord met het ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot uitvoering van het decreet leersteun, zoals het nu voorligt, zoals ook te lezen is in de Op Stapel 2023-02 . In die “Op Stapel” is naast een samenvatting van het voorontwerp van besluit , eveneens de integrale tekst van het protocol van akkoord opgenomen.
Het voorontwerp van besluit gaat nu naar de Raad van State voor advies.
16 december 2022 - decreet Leersteun: uitvoeringsbesluit bepalingen met betrekking tot de samenwerking tussen het gewoon en het buitengewoon onderwijs
De Vlaamse Regering hecht haar goedkeuring aan een besluit dat uitvoering geeft aan de bepalingen over de samenwerking tussen het gewoon en het buitengewoon onderwijs in het decreet Leersteun. Dit decreet beoogt alle leerlingen in Vlaanderen de juiste ondersteuning te garanderen. Ook in het buitengewoon onderwijs is het belangrijk dat scholen hoge doelen stellen voor hun leerlingen en waar mogelijk actief werken aan een terugkeer of overstap naar het gewoon onderwijs. In het onderwijsveld is al enige expertise te vinden rond het stellen van hoge doelen in het buitengewoon onderwijs. De huidige expertise is echter zeer verspreid, weinig onderbouwd en zelden structureel. In dit kader kent de Vlaamse Regering nu 1,09 miljoen euro toe aan de pedagogische begeleidingsdiensten en onderwijsinstellingen voor de uitvoering van een project om de bestaande expertise rond het stellen van hoge doelen in het buitengewoon onderwijs verder te ontwikkelen en te verspreiden, met het oog op het creëren van extra leerkansen.
De Vlaamse regering hecht haar tweede principiële goedkeuring aan het ontwerp van decreet over leersteun. Dit ontwerp zal worden voorgelegd aan de Raad van State.
De beleidsvoorstellen zijn nog niet definitief en kunnen nog veranderen. Een conceptnota en ontwerp van decreet zijn nog geen beslist beleid. Pas wanneer het Vlaams Parlement het decreet goedkeurt, is er sprake van beslist beleid.
De VLOR beschouwt in zijn advies over het voorontwerp van decreet over leersteun onder andere de volgende voorstellen die de conceptnota al aanbracht, nog steeds als een stap vooruit:
verzelfstandiging van de leersteuncentra en de toeleiding via één spoor;
de realisatie van een ambt van leerondersteuner;
het streven naar een referentiekader voor kwaliteitsvolle ondersteuning in co creatie met het onderwijsveld. Het referentiekader is nog in ontwikkeling.
Wat echter opvalt aan het voorontwerp van decreet is dat er nog steeds geen globaal plan voor inclusie werd uitgewerkt en dat de aangekondigde versterking van de basiszorg en de verhoogde zorg, nog geconcretiseerd moeten worden.
De VLOR geeft ook drie nieuwe kernboodschappen mee.
De operationalisering voor de versterking van de basiszorg en de verhoogde zorg, de fundamenten van het zorgcontinuüm ontbreekt;
Het voorontwerp van decreet heeft een grote impact op de opdracht van het CLB, zoals de administratieve overlast van de gemotiveerde verslagen. We vragen ook om bij de monitoring de kwaliteit van het samenspel CLB-school steeds te bekijken in functie van een optimaal leerproces voor elke leerling;
Tenslotte betreurt de VLOR dat er nog geen referentiekader is voor kwaliteitsvolle leersteun, terwijl dit voorontwerp van decreet er uitdrukkelijk naar verwijst. Het is voor de Vlor dan ook onmogelijk om zijn advies uit te brengen over de artikelen die verwijzen naar het referentiekader.
Er is nog heel wat onduidelijkheid rond de organisatie van leersteun en de leersteuncentra. Het verdere traject van de conceptnota via de verschillende interne en externe adviescommissies zal verduidelijking en verfijning brengen. Een aantal extra, verduidelijkende vragen zijn gesteld aan de overheid.
De antwoorden in de Q&A zijn het resultaat van een grondige lezing van de memorie van toelichting bij het ontwerpdecreet en afstemming en overleg tussen de verschillende onderwijskundige diensten van het GO!.
In zijn advies over de conceptnota leersteun beschouwt de VLOR een aantal punten als positief in de conceptnota: het streven naar een referentiekader voor kwaliteitsvolle ondersteuning in co creatie met het onderwijsveld , de verzelfstandiging van de leersteuncentra (die de huidige ondersteuningsnetwerken zullen stroomlijnen en vervangen) en het ambt van leerondersteuner.
De VLOR vraagt wel om de terminologie in de conceptnota te verduidelijken zodat iedereen dezelfde taal spreekt en er ook draagvlak kan ontstaan. Ook moet beter worden geëxpliciteerd welke rol en verantwoordelijkheden de verschillende actoren toebedeeld krijgen en hoe ze zullen uitgerust worden om die te vervullen. Het is voor de Vlor ook nog onvoldoende duidelijk hoe de voorgestelde maatregelen zullen worden gefinancierd.
De Vlaamse Regering hecht haar goedkeuring aan de conceptnota decreet leersteun. In de conceptnota werden de krijtlijnen uitgezet voor het decreet over leersteun. Beleidsmaatregelen werden geformuleerd voor het gewoon onderwijs, voor de leersteun (de ondersteuning van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften en hun leerkrachten in het gewoon onderwijs), en voor het buitengewoon onderwijs.
In een conceptnota voor een nieuw decreet leersteun geeft de minister de contouren mee voor een nieuw decreet dat het huidige M-decreet zal moeten vervangen en het leersteunmodel vastlegt. De conceptnota zet in op de versterking van het gewoon onderwijs, de leersteun en het buitengewoon onderwijs.
De Vlaamse Regering hecht haar goedkeuring aan de nota “Naar een begeleidingsdecreet voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften”. In die nota werden een aantal belangrijke principes meegegeven voor het uitschrijven van een conceptnota leersteun
Élke leerling in Vlaanderen heeft recht op de juiste ondersteuning. Dat was ook het nobele doel toen het M-Decreet in 2014 werd ingevoerd. Na de invoering bleek echter dat de nobele doelstellingen vaak op de realiteit botsten. Zo schoot de ondersteuning voor scholen van het gewoon onderwijs tekort. Er waren te veel procedures en administratieve last voor scholen. Leerkrachten moesten vaak veel tijd investeren in de zorg voor een leerling met zorgnoden, wat soms ten koste ging van de rest van de klas. In de loop van de regeerperiode 2014-2019 werden al initiatieven genomen om het ondersteuningsmodel te verbeteren, maar er bleken nog meer en nog meer fundamentele ingrepen nodig. Daarom komt er in de loop van deze regeerperiode een nieuw Leersteundecreet, dat het M-Decreet zal vervangen.
In het regeerakkoord van de Vlaamse Regering 2019-2024 werd de ambitie geformuleerd om leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften de juiste ondersteuning te geven op de juiste plaats. Om deze doelstelling te realiseren wordt in opvolging van het M-decreet een nieuw decreet vormgegeven: het decreet over leersteun.
Nieuws
Documenten
- 01) Goedkeuring VR-25-10-2019-Naar-een-begeleidingsdecreet-voor-leerlingen-met-specifieke-onderwijsbehoeften
- 02) conceptnota decreet leersteun
- 03) Vlor advies conceptnota decreet leersteun
- 04) Ontwerp van het decreet leersteun
- 05) Presentatie ontwerpdecreet leersteun - 8 juli 2022
- 06) Ontwerpdecreet leersteun-principes-Q&A
- 07) Leersteundecreet - Q&A 2 september 2022
- 08) Eerste principiële goedkeuring ontwerpdecreet leersteun 08 07 22
- 09) Vlor advies voorontwerp decreet leersteun
- 10) Motie van toelichting bij ontwerp van het decreet leersteun
- 11) Tweede principiële goedkeuring ontwerpdecreet leersteun 18 11 22
- 13) BVR Leersteun na onderhandelingen Protocol
- 14) Protocol leersteuncentra - mededeling
- 15) Protocol leersteuncentra - bijlage
- 16) Informatie per leersteuncentrum
- 17) Aangesloten scholen per leersteuncentrum
- 18) Info specifieke leersteuncentra
- 19) BVR leersteun - advies RvS
- 20) BVR leersteun
- 21) Decreet leersteun
- 22) Referentiekader Leersteun
Jouw contactpersoon
Bernard Billiet
beleidsondersteuner, Beleid en belangenbehartigingWillebroekkaai 36, 1000 Brussel