Ofwel via een aanduiding vanuit de leerlingenraad ofwel via een verkiezing samen met de andere leden van de schoolraad.
Leerlingenraad in het basisonderwijs
Een leerlingenraad is verplicht als ten minste 10% van de regelmatige leerlingen uit de leeftijdsgroep 11 tot 13-jarigen daar om vraagt. Het schoolreglement bepaalt hoe de leerlingenraad wordt samengesteld.
Leerlingenraad in het secundair onderwijs
Een leerlingenraad is verplicht, tenzij:
- de betrokkenheid van de leerlingen via het schoolreglement op een andere manier is verzekerd;
én - er geen 10% van de regelmatige leerlingen is die om de oprichting van een leerlingenraad vraagt.
Vanaf de volgende mandaatperiode bepaalt de leerlingenraad via het huishoudelijk reglement zelf hoe hij wordt samengesteld.
De leerlingenraad heeft een informatie- en communicatieplicht over hun activiteiten en standpunten tegenover alle leerlingen.
De school geeft de leerlingenraad de nodige logistieke ondersteuning en begeleiding.
Opstellen van huishoudelijk reglement
De leerlingenraad bepaalt zijn werking in een zelf opgesteld huishoudelijk reglement. Het dient minimaal volgende elementen te bevatten:
- de manier van samenstelling.
- het aantal mandaten.
- de manier waarop nieuwe leden tijdens de mandaatperiode kunnen toetreden tot de raad en de redenen en de manier waarop mandaten vervroegd beëindigd kunnen worden.
- de manier waarop de raad zijn afvaardiging voor de schoolraad bepaalt.
- de manier waarop ervaringsdeskundigen en experten bij de werkzaamheden van de raad kunnen worden betrokken
- de manier waarop de raad wordt samengeroepen en de vergaderfrequentie.
- de manier van besluitvorming.
- de manier waarop de raad zijn communicatie- en informatieplicht zal realiseren.
- de vakantieperiodes die de termijn schorsen waarbinnen het schoolbestuur (inrichtende macht) het advies van de raad moet beantwoorden (30 kalenderdagen).
Leerlingen in de schoolraad
Een wijziging aan het bijzonder decreet van 14 juli 1998 betreffende het gemeenschapsonderwijs zorgt er voor dat ook de leerlingen in het secundair onderwijs vanaf 1 september 2015 moeten worden vertegenwoordigd in de schoolraden van het gemeenschapsonderwijs. Een leerlingenraad heeft recht op een afvaardiging van 2 stemgerechtigde leden, aangeduid door en uit de leerlingenraad. Als er geen leerlingenraad is of als de leerlingenraad geen afvaardiging aanduidt, wordt de leerlingenafvaardiging aangeduid via verkiezingen.
In het buitengewoon secundair onderwijs oordeelt de directeur in overleg met de pedagogische raad over de opportuniteit van een of meer leerlingen in de schoolraad, rekening houdend met de mogelijkheden en de draagkracht van de leerlingen. De vertegenwoordiging van leerlingen in de schoolraad in het buitengewoon secundair onderwijs is alleen verplicht voor scholen met opleidingsvorm 4.