Fraudebestrijding

Een fraudebestrijdingsbeleid is van essentieel belang om fraude te voorkomen, financiële stabiliteit te behouden, wettelijke naleving te waarborgen en het vertrouwen van belanghebbenden te behouden. 

Het vormt een integraal onderdeel van goed bestuur en risicobeheer.
Deze beleidsverklaring over fraudebestrijding vormt, samen met een adequate frauderisicobeoordeling en de invoering van doeltreffende en evenredige fraudebestrijdingsmaatregelen door een actieplan (wanneer het netto risico na controles significant of kritiek is), de hoofdcomponenten van het programma of de strategie voor fraudebestrijding van het Gemeenschapsonderwijs.

Het Gemeenschapsonderwijs (GO!) streeft ernaar hoge juridische, ethische en morele normen te hanteren en zich te houden aan de beginselen van integriteit, objectiviteit en eerlijkheid, en wenst te worden gezien als een organisatie die fraude en corruptie verwerpt in de wijze waarop zij haar bedrijfsactiviteiten uitvoert.

Alle personeelsleden worden geacht dit streven te delen. Het doel van dit beleid is een cultuur te bevorderen die frauduleuze handelingen ontmoedigt, de preventie en opsporing van fraude te bevorderen, alsook de ontwikkeling te vergemakkelijken van procedures die zullen helpen bij het onderzoek van fraude en gerelateerde overtredingen en zullen waarborgen dat dergelijke gevallen snel en passend worden aangepakt.

Het begrip fraude wordt gewoonlijk gebruikt om een breed scala van ambtsmisdrijven te beschrijven, waaronder diefstal, corruptie, verduistering, omkoping, vervalsing, verkeerde voorstelling van zaken,
collusie, het witwassen van geld en het verzwijgen van materiële feiten.

Vaak wordt daarbij gebruikgemaakt van bedrog voor eigen gewin of gewin van een verwant persoon of een derde partij, of om een ander verlies toe te brengen – intentie is het belangrijkste element dat fraude
onderscheidt van een onregelmatigheid.

Fraude heeft niet alleen potentiële financiële gevolgen, maar kan ook schade toebrengen aan de reputatie van een organisatie die verantwoordelijk is voor het effectieve en efficiënte beheer van middelen. Dit is met name van belang voor een publieke organisatie die verantwoordelijk is voor het beheer van EU-middelen.

Corruptie is het misbruik van macht ten eigen voordele. Er is sprake van een belangenconflict indien de onpartijdige en objectieve uitoefening van de officiële functies van een persoon in het gedrang komt als gevolg van familiebanden, vriendschap, politieke gezindheid of nationaliteit, economische belangen of enige andere belangengemeenschap met bv. een aanvrager of ontvanger van EU-middelen.

De afgevaardigd bestuurder van het GO!, is algemeen verantwoordelijk voor de uitwerking van het antifraude beleid en het controlesysteem en houdt toezicht op het correct functioneren van het controlesysteem. Op basis van eigen vaststellingen of vaststellingen van anderen kan de afgevaardigd bestuurder een aanpassing aan de controlesystemen en de antifraudemaatregelen doorvoeren.

Bij het uitbouwen van het risicobeheerssysteem wordt de afgevaardigd bestuurder ondersteund door een multidisciplinair team bevoegd voor/met kennis van de processen en risico’s, personeel en organisatie.

Het afdelingshoofd Organisatieondersteuning coördineert het antifraudebeleid binnen de centrale administratie van het Gemeenschapsonderwijs. Samen met het afdelingshoofd Infrastructuur staan beiden met hun afdeling in voor de opmaak van het begeleidend dossier bij de beheerverklaring ter ondersteuning van de ondertekening ervan door de afgevaardigd bestuurder bij elke aanvraag.

In geval van gerechtelijke vervolging van vastgestelde ernstige onregelmatigheden bij de uitvoering van de projecten, staat hij of zij eveneens in voor de verdere afhandeling van het dossier.

Binnen het Gemeenschapsonderwijs worden de noodzakelijke rollen qua projectleiders, Afis beheerder, Arachne verantwoordelijken… voor het dagelijkse beheer van frauderisico’s met betrekking tot de RRFprojecten gedefinieerd. Zij dragen de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor:

• Het uitrollen van een adequaat controlesysteem binnen hun verantwoordelijkheidsgebied;
• Het kritisch beoordelen van dossiers, met actieve aandacht voor mogelijke frauderisico’s;
• Het voorkomen en opsporen van fraude;
• De nodige voorzichtigheid in acht nemen en het uitvoeren van preventieve acties in geval van een
  vermoeden van fraude;
• Het nemen van corrigerende maatregelen, met inbegrip van administratieve sancties.

Als personeelslid van de Vlaamse overheid is er, overeenkomstig federale wetgeving (artikel 29 van het wetboek van strafvordering), het Vlaams personeelsstatuut en de deontologische code, spreekplicht als er bij de uitoefening van de functie feiten worden vastgesteld die niet door de beugel kunnen. Als personeelslid is men volgens dit artikel 29 verplicht misdaden en wanbedrijven aan de bevoegde procureur des Konings te melden.

Alle meldingen worden strikt vertrouwelijk behandeld. Personeelsleden met meldingen over personeelsonregelmatigheden of vermoedelijke fraude worden beschermd tegen represailles. Een beschrijving van de klokkenluidersregeling is terug te vinden op deze GO! pro site onder de rubriek klokkenluiders.

Personen die betrokken zijn bij de uitvoering van de projecten kunnen een vermoeden van fraude ook rechtstreeks melden aan de Vlaamse Ombudsdienst.

Het GO! heeft maatregelen over fraudebestrijding ingevoerd op basis van een gedegen evaluatie van het frauderisico en verbindt er zich toe het bestaande interne beheers- en controlesysteem indien nodig steeds
te verbeteren.

Afhankelijk van het steuninstrument wordt gebruik gemaakt van krachtige IT-tools om risicovolle activiteiten op te sporen. Daarnaast zorgt het GO! voor aangepaste training van het personeel zodat het zich bewust is van de risico's op fraude.

Fraude kan zich op veel manieren manifesteren. Het GO! voert een beleid van nultolerantie voor fraude en corruptie en heeft een robuust controlesysteem dat is bedoeld om gevallen van fraude te voorkomen en zo mogelijk op te sporen en om hun gevolgen tegen te gaan, als zulke gevallen zich voordoen.