Leren in een alternatieve leercontext

Naast de lessen in de academie kan de opleiding van een leerling deels buiten de academie plaatsvinden. In dat geval neemt de leerling deel aan een kwaliteitsvolle alternatieve leercontext (ALC). Dat kan bijvoorbeeld in een koor, in een harmonieorkest, in een theatergezelschap, in een bedrijf of bij een zelfstandig kunstenaar. Het opleidingsgedeelte dat plaatsvindt in de alternatieve leercontext moet overeenstemmen met een afgebakend geheel van onderwijsdoelen die in de opleiding voorkomen.

Concreet kan een leerling zowel een volledig vak als een aantal leerinhouden die in een of meer vakken aan bod komen, vervangen door deel te nemen aan een ALC. Dat kan voor een beperkte periode zijn, of voor één of meer schooljaren.

Leren in een ALC verschilt van een vrijstelling voor een vak en houdt geen vrijstelling in. De academie volgt de leervorderingen van de leerling in de ALC op en zal de leerprestaties in de ALC evalueren. 

Leren in een alternatieve leercontext is een recht van de leerling mits aan een aantal voorwaarden is voldaan.

Voorwaarden?

• de leerling volgt les in een kwaliteitsvolle leeromgeving;
• de leerling krijgt structurele inhoudelijke begeleiding van de verantwoordelijke van de ALC of van de persoon die de verantwoordelijke daarvoor aanduidt om de basiscompetenties, specifieke eindtermen of beroepskwalificatie te realiseren;
• de leerling komt terecht in een gebouw dat voldoet aan de normen inzake bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne.

Voorop staat dat het een kwaliteitsvolle leeromgeving betreft die in de lijn ligt van en aansluit bij het leerproces van de leerling.

Elke leerling van een academie beschikt steeds over de mogelijkheid om les te volgen in een alternatieve leercontext die aan de bovenstaande voorwaarden voldoet. Tezelfdertijd is de leerling nooit verplicht om een deel van zijn/haar leerproces in een alternatieve leercontext te voltooien. Een leerling kan ook steeds zelf een organisatie als ALC voorstellen.

Om na te gaan of een alternatieve leercontext geschikt is gebruikt elke academie een betrouwbaar en door de onderwijsinspectie gevalideerd toetsingsinstrument om de kwaliteit van de leeromgeving te beoordelen. 

De omzendbrief Alternatieve leercontext in het deeltijds kunstonderwijs werd grondig hernieuwd (https://data-onderwijs.vlaanderen.be/edulex/document/14740 ). De onderliggende regelgeving en de hierboven opgesomde voorwaarden bleven/blijven dezelfde. Maar de vernieuwde omzendbrief wil het proces voor het opzetten van een alternatieve leercontext (ALC) optimaliseren om zo de huidige de facto invulling ervan, die beperkt is tot het domein Muziek, open te trekken naar alle andere domeinen binnen het dko: Woordkunst-drama, Dans en Beeldende en audiovisuele kunsten.

Hieronder gaat een samenvatting van de voornaamste vernieuwingen.

Samenvatting voornaamste vernieuwingen

• Aan de hand van de vernieuwde omzendbrief wordt een generiek Toetsingsinstrument ter beschikking gesteld aan de academies. Dit (generieke) toetsingsinstrument hoeft niet langer door inspectie gevalideerd te worden (let wel, validatie door inspectie blijft nodig in het geval de academie een eigen toetsingsinstrument gebruikt dat afwijkt van het generieke toetsingsinstrument).
• De beoogde onderwijsdoelen via de ALC moeten geëxpliciteerd worden; dit geldt ook voor de desgevallende (verwachte) rapportage van de leerling (verslag, portfolio-afspraken, …). Afspraken hierrond worden geëxpliciteerd in het Afsprakenkader.
• Ook korte leermomenten worden mogelijk (zie ook punt 3.2 van de omzendbrief aangaande leerlingenregistratie voor een gedeelte van een vak).
• De leerling brengt minstens even veel tijd door (of meer) in de ALC als de tijd die de leerling nodig heeft om in de academie een bepaalde set onderwijsdoelen te verwerven.
• De verantwoordelijke begeleider van de ALC moet verplicht een uittreksel uit het strafregister voorleggen indien leerling -18 is (596-2).
• De ALC moet verplicht het Actieplan tegen grensoverschrijdend gedrag (AK) ondertekenen (Onderteken de Engagementsverklaring bij het Actieplan tegen Grensoverschrijdend Gedrag 2024-2025 | mediarte ).
• I.h.k.v. evaluatie: een kwaliteitsvolle opvolging kan door een bezoek ter plekke maar kan nu ook in de vorm van of via digitale communicatie.
• Het kader van de Overeenkomst moet besproken worden met de vakorganisaties.
• Het (integrale) Toetsingsinstrument vormt een onderdeel van het Academiereglement.