Jaarverslag voor de Vlaamse Regering

Elk jaar maakt het GO! een jaarverslag op van de werkzaamheden van het afgelopen werkjaar. Dat is naast een decretale verplichting ook een interessante afspraak om nauwkeuriger terug te kunnen blikken op wat is bereikt. Hieronder lees je kort samengevat waar het grosso modo om draaide in 2024. Het volledige verslag en de verslagen van de vier jaren ervoor vind je in de rubriek Downloads.

Op het vlak van beleid was 2024 een belangrijk jaar: een nieuw Vlaams Parlement werd verkozen en een nieuwe regering ging aan de slag. In aanloop daarnaartoe werkten bijna 7.000 GO! professionals, ouders en leerlingen samen een goed gevuld memorandum en eisencahier af. Het was daarom uitkijken naar het Vlaams regeerakkoord en in het bijzonder naar de krijtlijnen van het onderwijsbeleid voor de legislatuur 2024-2029.

Zoals bij elk regeerakkoord kon het Gemeenschapsonderwijs ook deze keer positieve punten aanvinken. Evengoed blijven er vraagtekens achter bepaalde maatregelen staan, omdat bijvoorbeeld veel zal afhangen van de concrete operationalisering ervan. De voornaamste tevredenheid was er bij de aangehouden aandacht van de Vlaamse Regering en van de nieuwe Vlaams minister van Onderwijs voor de onderwijskwaliteit. Volkomen terecht willen regering en minister de kwaliteit mee helpen op te trekken, en dit voor elke leerling in het Vlaams onderwijs. Door die blijvende beleidsfocus voelt het Gemeenschapsonderwijs zich gesteund op de eigen ambitieuze weg om de onderwijskwaliteit krachtig te verhogen.

Elk schooljaar halen onze 45.000 collega’s alles uit de kast om excellent onderwijs aan te bieden. Aangedreven door een sterk engagement en een grote beroepstrots werkten alle GO! onderwijsprofessionals ook in 2024 hard om de onderwijskwaliteit te versterken.

Het strategisch plan GO! 2030 is daarbij al enkele jaren de centrale as waarrond we onze inspanningen groeperen. We gebruikten in 2024 de inzichten die we de voorbije jaren verwierven, verfijnden onze concepten rond het leerproces, de leeromgeving en de rol van de onderwijsprofessional en zagen heel wat scholen ermee aan de slag gaan. We toetsten deze concepten aan de realiteit en konden zo ons strategisch en tactisch beleidskader nog verder bijstellen. In die zin kunnen we zeggen dat in 2024 het strategisch plan nog meer de omslag maakte van theorie naar werkelijke praktijk in verschillende scholen en op diverse manieren.

We beschouwen de Vlaamse toetsen als een van de belangrijkste informatiebronnen om het GO! kwaliteitsbeleid verder vorm te geven, zowel op systeemniveau als op lokaal niveau. In 2024 bereidden we ons daarom intern en intens voor op die Vlaamse toetsen, zowel inhoudelijk als operationeel. De resultaten van de eerste afname van de toetsen hebben we grondig geanalyseerd en gebruikt bij de versterking van ons kwaliteitsbeleid. Zo hebben we op basis van de resultaten van de Vlaamse toetsen de eerste stappen gezet om te komen tot een GO! ambitieplan onderwijskwaliteit: een nog krachtigere operationalisering van onze kwaliteitsdoelstellingen en -maatregelen.

Om de inspanningen op elke klasvloer te ondersteunen hebben we binnen ons net nog harder ingezet op de samenwerking binnen de centrale diensten én tussen de verschillende bestuursniveaus van het Gemeenschapsonderwijs. Op die manier ontwikkelen we via gedeeld leiderschap en gelijkgerichtheid een belangrijke focus op onderwijskwaliteit én helpen we onze mensen op de klasvloer bij het focussen op hun kerntaak. Zo benutten we ook ten volle een unieke eigenschap van het GO!: het voeren van een Vlaanderenbreed beleid.

Wij vinden het belangrijk dat alle kinderen en jongeren met een jeugdhulpvraag op een gelijke manier behandeld worden. Om die reden zijn we blij met de transitie van onze internaten buitengewoon onderwijs en internaten met permanente openstelling naar het beleidsdomein Welzijn, zoals die intussen is gebeurd. Bij de concrete uitrol ervan botsen we evenwel op financiële problemen: er gaapt een kloof tussen de mogelijke investeringsmiddelen van de voorzieningen en de middelen die effectief nodig zijn om onze nieuwbouwprojecten binnen de gestelde termijn te realiseren. We rekenen erop dat we deze kwestie via overleg met alle betrokken overheden zo snel mogelijk kunnen oplossen.

Ook in 2024 werden de scholen en instellingen van het GO! verder geconfronteerd met een groeiend leraren- en directeurstekort. Het is in veel gevallen kunst- en vliegwerk geweest om in deze omstandigheden kwalitatief onderwijs te blijven aanbieden. Maar dit is geen situatie die schoolteams jarenlang kunnen volhouden. We roepen de Vlaamse beleidsmakers op om structurele maatregelen te treffen die het leraren- en directeurstekort indammen.

Het Vlaams regeerakkoord voorziet goede maatregelen om hiertoe bij te dragen, maar we missen een samenhangend geheel van maatregelen die het beroep aantrekkelijk maken en die scholen(groepen) de ruimte geven om een duurzaam hr-beleid te voeren. De affectatie van personeel aan het schoolbestuur, de invoering van een jaarprestatieopdracht en het ontkleuren van de middelen zijn daarbij prioritair.

Daarnaast weegt het structurele tekort aan middelen voor infrastructuur nog steeds fors door. In 2024 moesten we daarom opnieuw 7.922 leerlingen weigeren die uitdrukkelijk voor het GO! hadden gekozen. Het GO! heeft hierdoor niet de mogelijkheden om zijn grondwettelijke opdracht naar behoren te vervullen: neutraal onderwijs aanbieden en de vrije onderwijskeuze waarborgen.

Het aantal leerlingen in het GO! steeg weerom in 2024. Het toont aan dat het Gemeenschapsonderwijs en zijn pedagogisch project aantrekkelijk zijn voor ouders en leerlingen. Wij willen die aantrekkingskracht uiteraard behouden en nog versterken door voldoende plaatsen te creëren voor elk kind dat vanuit de vrije schoolkeuze uitdrukkelijk voor een GO! school kiest.

We hopen dat we mogen rekenen op een overheid die haar eigen onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap een warm hart toedraagt en ons de correcte middelen verschaft om onze grondwettelijke opdracht over heel Vlaanderen te vervullen. Alleen zó kunnen we de vrije keuze waarborgen met een kwaliteitsvol en neutraal onderwijs en de behoeder zijn van gelijke onderwijskansen voor alle kinderen en jongeren in Vlaanderen.

Je vindt het GO! jaarverslag 2024 in de rubriek Downloads.