Groeiend GO! vraagt aandacht voor inclusie

Het aantal leerlingen in het buitengewoon onderwijs neemt stelselmatig toe in Vlaanderen. Ook stijgt het aandeel leerlingen in het buitengewoon onderwijs ten opzichte van de totale leerlingenpopulatie.

Binnen het buitengewoon onderwijs zit de groei vooral binnen type 9 voor leerlingen met autismespectrumstoornis (ASS) en type basisaanbod (leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften). Type 9 (buitengewoon onderwijs voor leerlingen met een autismespectrumstoornis zonder verstandelijke beperking) maakt net geen 28 procent uit van het hele buitengewoon onderwijs. In het secundair buitengewoon onderwijs gaat dat over één op drie leerlingen (33,41%).  

Het type ‘basisaanbod’ (voor kinderen met specifieke onderwijsbehoeften voor wie het gemeenschappelijk curriculum met redelijke aanpassingen niet haalbaar is in een school voor gewoon onderwijs) maakt nog eens 34 procent uit van de totale populatie in het buitengewoon onderwijs. Dit type is het grootst in het buitengewoon basisonderwijs (39,46%).     

De meerderheid van de leerlingen in buitengewoon secundair onderwijs type 9 stroomt door naar hoger onderwijs of naar de reguliere arbeidsmarkt. Zij zitten in ‘Opleidingsvorm 4’ (OV4). Daarin gelden dezelfde programma’s en overgangsvoorwaarden als in het ‘gewoon’ secundair onderwijs, maar dan met aangepaste ondersteuning. “Deze aanhoudende tendens doet toch vragen rijzen over de manier waarop we als samenleving omgaan met inclusie”, oppert Koen Pelleriaux, afgevaardigd bestuurder van het GO!. “Vanuit het standpunt van ouders is het begrijpelijk. Hun kinderen krijgen in het buitengewoon onderwijs meer zorg en ondersteuning. Maar dergelijke segregatie willen we toch niet? Door te zorgen voor meer ondersteuning in de klas in het gewoon onderwijs, zouden deze leerlingen ook daar terecht kunnen.” 

Een belangrijke voorwaarde is dat scholen daarbij over voldoende middelen en expertise beschikken om hun brede basiszorg uit te bouwen in samenwerking met de CLB's, leersteuncentra en de Pedagogische Begeleidingsdienst. Het GO! pleit voor een structurele versterking van deze ondersteunende diensten. 

Het GO! maakt van inclusie een speerpunt in zijn memorandum aan de volgende Vlaamse regering. “Eigenlijk vinden we de huidige indeling van het buitengewoon onderwijs voorbijgestreefd”, licht Pelleriaux toe. “Vandaag vertrekken we vanuit stoornissen of problemen. Die overlappen steeds meer, waardoor het moeilijk is om leerlingen in één specifiek ‘vakje’ te stoppen. Een betere indeling is gebaseerd op de noden van leerlingen binnen een bepaalde context, aan de hand van de internationale classificatieschaal ICF-CY. Dat geeft een veel beter beeld van waar er precies ondersteuning nodig is.” 

Fundamenteel blijft het GO! ijveren voor het wegwerken van de strakke tweedeling tussen gewoon en buitengewoon onderwijs. “Een goede stap richting inclusie is buitengewoon en gewoon onderwijs geïntegreerd aanbieden in één school op één campus. Vandaag moeten die elk een apart instellingsnummer hebben en dus ook een aparte personeelsomkadering en aparte middelen. Met een echte integratie kunnen we de sterktes van ons buitengewoon én gewoon onderwijs ten volle benutten en werk maken van één sterk, multidisciplinair schoolteam dat de leerlingen omringt.” 

Je vindt de leerlingencijfers van het GO! in het persbericht Groeiend GO! botst op te kleine infrastructuur.