De kijk van Koen: klaar voor kennisrijk curriculum maar ook enkele bezorgdheden

Beste GO! collega, 

De nieuwe minimumdoelen voor het basisonderwijs zijn voorgelegd aan het Vlaams Parlement. Dit is de laatste stap naar de definitieve goedkeuring van de heel concrete en specifieke doelen die de basis vormen voor een kennisrijk curriculum. Dat betekent dat ook de pedagogische begeleidingsdienst van het Gemeenschapsonderwijs het conceptleerplan dat klaarligt verder kan uitwerken. We maken ons sterk dat het leerplan van het GO! nog een pak ambitieuzer zal zijn dan de voorgestelde minimumdoelen van de commissie-Muijs. Want we willen snel maar vooral grondig werk maken van een sterkere onderwijskwaliteit in heel ons net. Dat is hoognodig, zo toonden de jongste resultaten van de Vlaamse toetsen opnieuw aan.

Over die Vlaamse toetsen wil ik hier terzijde toch ook iets zeggen. De bezorgdheid over de resultaten is groot en terecht. Daarbij is het jammer dat de focus alleen maar op het negatieve ligt. Een aantal deeltoetsen waren over heel Vlaanderen heel slecht, dat mogen we niet ontkennen. Maar andere deeltoetsen, zoals wiskundige problemen oplossen en begrijpend lezen in het tweede jaar secundair onderwijs, waren beduidend beter dan vorig jaar. Onze scholen hebben de resultaten van vorig jaar grondig geanalyseerd en zijn ermee aan de slag gegaan. Dat heeft geloond. 

Het Gemeenschapsonderwijs was van meet af aan voorstander van centrale toetsen als meetinstrument voor heel het Vlaamse onderwijs. Evenzeer was en blijft ons net voorstaander van nieuwe, kennisrijke leerdoelen voor zowel het basisonderwijs als het secundair onderwijs. Toch hebben we ook enkele bezorgdheden rond de minimumdoelen die nu op tafel liggen. Een aantal technische aspecten zijn vlot uit te klaren en zijn wellicht te wijten aan de snelheid waarmee de ontwikkelcommissies de teksten moesten klaarstomen.  

Daarnaast adviseren we de Vlaamse Regering om de timing voor het uitrollen van de minimumdoelen die voorligt te bekijken. Scholen die dat willen kunnen in september al met de nieuwe set werken. In het schooljaar 2026-2027 worden de nieuwe minimumdoelen voor Nederlands, wiskunde en wetenschappen uitgerold en nog een schooljaar later volgen de overige minimumdoelen. Omdat de doelen voor alle leerjaren tegelijkertijd worden ingevoerd, moeten leerlingen die in juni 2027 het zesde leerjaar afronden, alle nieuwe minimumdoelen voor Nederlands, wiskunde en wetenschappen onder de knie hebben. Bovendien moeten de doelen voor Nederlands en wiskunde bereikt zijn op individueel niveau en niet op populatieniveau. Dat betekent dat die leerlingen de leerstof van enkele jaren moeten inhalen. Daar ontbreekt het scholen de tijd voor. 

Een tweede bezorgdheid is de onduidelijkheid die nu nog heerst over de lestijd die de minimumdoelen zullen inpalmen. Volgens de commissie-Muijs volstaat 70 procent van de lestijd om ze te beheersen, waardoor scholen nog 30 procent lestijd kunnen invullen met eigen leerdoelen. Daarnaast heeft de vorige Vlaamse Regering vastgelegd dat minstens de helft van de lestijd in het lager onderwijs naar Nederlands en wiskunde moet gaan. Weten hoe dat in de praktijk zal werken is uiterst belangrijk voor onze pedagogische begeleidingsdienst om de laatste hand aan het leerplan te leggen. 

Daarom vraagt het Gemeenschapsonderwijs aan de overheid om duidelijkheid te scheppen en bovenal om een gedoogperiode voor de nieuwe minimumdoelen in te voeren. Dit geeft leerkrachten de kans om samen met de scholen en samen met de pedagogische begeleidingsdienst van het GO! het nieuwe leerplan op elke klasvloer te brengen. Het GO! is absoluut voorstander van een kennisrijk curriculum invoeren, laten we het dan meteen goed doen. 

Koen Pelleriaux 
Afgevaardigd bestuurder