De oorlog in Oekraïne bracht ook naar ons land een grote vluchtelingenstroom op gang. Hoeveel vluchtelingen er precies naar Vlaanderen zullen komen, is nog onduidelijk maar omdat deze vluchtelingen automatisch bescherming krijgen en geen asiel moeten aanvragen, hebben ze automatisch recht op verblijf, werk én onderwijs. De betrokken vluchtelingen zijn niet verplicht een inburgeringscursus te volgen maar er zal hen wel een aanbod gedaan worden. De kinderen en jongeren kunnen instromen in het basisonderwijs en secundair onderwijs, ook daar staan we voor grote uitdagingen om dit in goede banen te leiden. In het secundair onderwijs kunnen jongeren specifiek instromen in de OKAN-klassen (onthaalklassen voor anderstalige nieuwkomers).
Laatste update: 6 juli 2023
Tijdens de plenaire vergadering van het Vlaams parlement van 21 december werd het 4e nooddecreet Oekraïne goedgekeurd.
Wijziging aan SO 75 en SO/2022/01. Onder voorbehoud van goedkeuring door het Vlaams Parlement op 21/12, voert het voorstel van het
Oekraïnecrisis-decreet IV een
tijdelijke beperking in voor
OKAN. Door het verhoogde aantal anderstalige nieuwkomers en de
capaciteitsdruk in sommige regio's, kan de toelatingsklassenraad
niet langer afwijken van de
leeftijdsvoorwaarde, behalve voor leerlingen die uiterlijk op 31/12 volgend op de aanvraag van het schooljaar 11 zijn geworden en starten na de krokusvakantie. Dit geldt voor alle leerlingen die zich willen inschrijven in het onthaaljaar. De maatregel gaat in op
1/1/23 tot het einde van het schooljaar waarin richtlijn 2001/55/EG afloopt die voorziet in de beschermingsstatus voor Oekraïners die zich binnen de Europese Unie vestigen.
Via de website van Statbel vind je een dashboard die als doel heeft de statistische gegevens betreffende de tijdelijke bescherming van ontheemden uit Oekraïne te centraliseren en op dynamische manier beschikbaar te maken. Het dashboard is een vrijwillige samenwerking tussen het Nationaal Crisis Centrum (NCCN), de Dienst Vreemdelingen Zaken, Fedasil, het rijksregister en Statbel.
Het dashboard rapporteert momenteel over twee datastromen:
- gegevens betreffende de tijdelijke bescherming afkomstig van Dienst Vreemdelingenzaken;
- gegevens betreffende de personen met opvangnood afkomstig van Fedasil.
Onderaan bij 'documenten' vind je de powerpoint die op dinsdag 24 mei werd toegelicht. Deze powerpoint is conform het nooddecreet zoals goedgekeurd door het Vlaams Parlement op woensdag 1 juni.
Via de Schooldirect van 17 mei werden reeds de krachtlijnen van Nooddecreet II gecommuniceerd.
Er is, onder voorbehoud van goedkeuring door het Vlaams Parlement, een tweede nooddecreet met aanvullende tijdelijke maatregelen om scholen te ondersteunen bij de opvang van mensen op de vlucht uit Oekraïne.
- De mogelijkheid om een apart gesubsidieerd zomeraanbod te organiseren. Vind de oproep.
- Tijdelijke afwijkingen op de aanstellingsvoorwaarden voor personen gevlucht uit Oekraïne
- De optie om in buitengewoon onderwijs in overcapaciteit in te schrijven
- Een extra teldag voor leerlingen uit Oekraïne en andere anderstalige nieuwkomers met (gemotiveerd) verslag voor type basisaanbod, 3 of 9 (bijkomende omkadering ondersteuningsnetwerken)
- De vrijstelling van inschrijvingsgeld en soepele aanwending NT2 in volwassenenonderwijs
- Werkingsbudget voor de CLB's voor onthaal en begeleiding voor instroom vanaf januari 2023
- Ondersteuning onderwijs in nooddorpen
Lees meer in het nieuwsbericht op Onderwijs Vlaanderen
Raadpleeg de omzendbrief BaO/2022/01 - Dringende maatregelen voor het basisonderwijs naar aanleiding van de Oekraïnecrisis
Raadpleeg de omzendbrief SO/2022/01 - Dringende maatregelen voor het secundair onderwijs naar aanleiding van de Oekraïnecrisis
De omzendbrief met richtlijnen over afwijkingen voor aanstelling van personeelsleden volgt snel
De Europese Commissie heeft een gratis telefoonnummer gelanceerd waarop Oekraïense vluchtelingen terechtkunnen met specifieke vragen over hun reis naar of verblijf in de Europese Unie. Het nummer 0080067891011 kan gecontacteerd worden in het Oekraïens, het Russisch en elke officiële EU-taal.
Via het contactcenter Europa Direct beantwoordt de Commissie al sinds einde maart schriftelijk vragen in het Oekraïens en het Russisch. Deze service wordt nu uitgebreid naar een telefoonlijn. Het doel is mensen te helpen die Oekraïne ontvlucht zijn met antwoorden op de meest uiteenlopende praktische vragen, van de voorwaarden om Europa binnen te mogen tot de toegang tot het onderwijs, de arbeidsmarkt en de gezondheidszorg.
Van in de EU kan het nummer 0080067891011 gratis gecontacteerd worden, van buiten de EU is het nummer +32222999696 bereikbaar tegen het standaardtarief. In beide gevallen worden oproepen beantwoord van 9 uur 's ochtend tot 18 uur 's avonds.
Op de website van Europa Direct kan ook een aanvraag ingediend worden om gratis te worden teruggebeld.
Onderaan bij 'documenten' vind je de powerpoint die op dinsdag 19 april werd toegelicht. Deze powerpoint is conform het nooddecreet zoals goedgekeurd door het Vlaams Parlement op woensdag 20 april.
Op 25 april werd door het beleidsdomein onderwijs een digitale toelichting gegeven over het nooddecreet met betrekking tot het gewoon en buitengewoon basisonderwijs. Deze toelichting kan je (her)bekijken via
deze link.
Sinds woensdag 6 april 2022 vind je in de app van het Agentschap Integratie en Inburgering 'Crisis Information Translated' (CIT) informatie voor Oekraïners in Vlaanderen.
Welke info vind je in CIT?
De informatie in de app komt uit de brochure 'Welkom in Vlaanderen'. Je vindt er dus essentiële informatie over onder meer verblijfsmogelijkheden, onderwijs en werk in het Oekraïens, Nederlands, Engels, Frans en Russisch.
Ook de coronamaatregelen en info over de vaccinatiecampagne worden trouwens nog steeds bijgewerkt in achttien talen.
Voor wie is de app een nuttig hulpmiddel?
Via de app kan je op een handige en laagdrempelige manier toegang krijgen tot belangrijke informatie. Iedereen die een smartphone of tablet heeft, kan hem gratis downloaden.
De info richt zich in de eerste plaats tot vluchtelingen uit Oekraïne, maar ook voor hulp- en dienstverleners en gastgezinnen kan het een nuttig hulpmiddel zijn.
Hoe kan je de app promoten?
- Bezorg de link www.integratie-inburgering.be/cit aan je contacten.
- We ontwierpen een flyer voor lokale besturen, organisaties, en andere geïnteresseerden.
- Deel ons bericht op Facebook, LinkedIn, Instagram en Twitter.
Meer weten?
Om de taalbarrière te overbruggen bij de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne kan u rekenen op de diensten sociaal tolken en vertalen van het Vlaams Agentschap Integratie en Inburgering, de stedelijke agentschappen Atlas en In-Gent en Brussel-Onthaal vzw.
Vertalers en tolken Oekraïens en Russisch
Momenteel zetten we versneld in op de uitbreiding van ons aanbod van gekwalificeerde vertalers, gecertificeerd sociaal tolken en kort opgeleide crisistolken Oekraïens. Daarnaast kan u een beroep doen op onze sociaal tolken en vertalers Russisch. Ongeveer 70% van de volwassen Oekraïners spreekt namelijk vloeiend Russisch en voor 38% is dit de hoofdtaal.
We werken met zowel gecertificeerde sociaal tolken als crisistolken. Welke tolk wordt ingezet, is afhankelijk van de moeilijkheidsgraad van het gesprek. Voor zware en gevoelige gesprekken, bijvoorbeeld met een arts of psycholoog, schakelen we bij voorkeur een gecertificeerde sociaal tolk in. Gaat het om een routinegesprek waarin administratieve en praktische zaken worden besproken, dan kan een crisistolk volstaan.
Geen kosten voor vertaal- en tolkopdrachten
De Vlaamse Regering maakte een budget vrij om de onvoorziene kosten voor vertalingen en tolkopdrachten (tolken ter plaatse, videotolken en telefoontolken) te vergoeden voor de periode van 28 maart 2022 tot 28 juni 2022, zo lang de middelen dit toelaten. U kan hierop beroep doen als u tot een Vlaams lokaal bestuur of een door de Vlaamse overheid erkende, gefinancierde of gesubsidieerde dienst, instelling of organisatie behoort in Vlaanderen of Brussel. De Nederlandstalige voorzieningen in Brussel kunnen een beroep doen op het aanbod van Brussel-Onthaal. De tolk- en vertaalondersteuning voor vluchtelingen uit Oekraïne wordt in deze periode niet aangerekend. Maak steeds een goede afweging of alternatieve taalondersteuning mogelijk is.
We houden u op de hoogte van de praktische en administratieve regeling. Voor meer info kan u mailen naar stv@integratie-inburgering.be.
Via Schooldirect werd gecommuniceerd dat onderwijsminister Ben Weyts en enkele parlementsleden van de meerderheidspartijen vandaag afspraken om een nooddecreet in te dienen in het Vlaams Parlement om scholen te ondersteunen bij de opvang van leerlingen gevlucht uit Oekraïne. Scholen kunnen rekenen op extra middelen en extra mogelijkheden om deze leerlingen op te vangen. Er zijn daarnaast concrete pedagogische handvatten waar scholen gebruik van kunnen maken.
Alle informatie hierover kan je terugvinden via de website van het departement onderwijs waar er kan doorgeklikt worden naar het overzicht van alle maatregelen.
Deze maatregelen zijn een aanvulling aan de reeds bestaande maatregelen voor onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers en de meeste maatregelen zijn tijdelijk. De vooropgestelde maatregelen zijn een kader voor het onderwijs aan vluchtelingen uit Oekraïne tijdens het lopende schooljaar 2021-2022 en de periode erna.
Op deze website van het departement onderwijs wordt alle informatie, zowel voor het leerplichtonderwijs als voor het niet-leerplichtonderwijs, gebundeld. Je vindt er ook informatie over het Oekraïense onderwijssysteem en een link naar de te verwachten maatregelen en aangepaste regelgeving.
Vlaanderen heeft een taskforce aangesteld bestaande uit de leidende ambtenaren (of hun afgevaardigden) van de relevante Vlaamse beleidsdomeinen. De taskforce neemt de coördinatie van de vluchtelingenuitdaging op en wordt voorgezeten door Jeroen Windey, administrateur-generaal van het Agentschap Binnenlands Bestuur. Alle informatie wordt gebundeld op deze website. Hier wordt allerlei informatie gebundeld rond het statuut, huisvesting, financiering en kan je doorklikken naar informatie van verschillende overheidsdiensten zoals het agentschap voor inburgering. Deze website richt zich in eerste instantie tot de lokale besturen maar kan evenzeer voor scholen(groepen) een nuttige bron van informatie zijn.
De vluchtelingenstroom uit Oekraïne brengt uitdagingen mee voor het onderwijs in Vlaanderen. De Vlaamse minister van Onderwijs voorziet extra maatregelen voor het onthaal van kinderen en jongeren uit Oekraïne in de scholen. Het beleidsdomein Onderwijs werkt aan een plan van aanpak om deze maatregelen mee uit te werken. De eerste stap is het omzetten van de beslissingen in regelgeving. Van zodra deze maatregelen zijn omgezet in regelgeving, geven we meer informatie op deze
website.
° Op deze pagina (Kinderen van vluchtelingen en andere nieuwkomers naar een school leiden (vlaanderen.be)) vind je meer informatie over de toeleiding van kinderen van vluchtelingen naar een school.
° informatie over het organiseren van onthaalonderwijs in het leerplichtonderwijs via
deze site
° informatie over NT2 volwassenenonderwijs via Extra middelen Nederlands tweede taal vluchtelingencrisis – directies en administraties volwassenenonderwijs (vlaanderen.be)
Pedagogische begeleiding
De PBD-GO! biedt diverse vormen van ondersteuning bij het organiseren van onthaalonderwijs voor oorlogsvluchtelingen.
Relevante bronnen
Documenten
Jouw contactpersoon
Els Supply
teamcoördinator, Beleid en belangenbehartigingWillebroekkaai 36, 1000 Brussel