Vluchtelingen

De oorlog in Oekraïne bracht ook naar ons land een grote vluchtelingenstroom op gang. Hoeveel vluchtelingen er precies naar Vlaanderen zullen komen, is nog onduidelijk. Deze vluchtelingen krijgen automatisch bescherming en hoeven geen asiel aan te vragen.

Ze hebben automatisch recht op verblijf, werk én onderwijs. De betrokken vluchtelingen zijn niet verplicht een inburgeringscursus te volgen maar ze kunnen wel intekenen op een aanbod.

De kinderen en jongeren kunnen instromen in het basisonderwijs en secundair onderwijs. Het GO! staat voor grote uitdagingen om dit in goede banen te leiden. In het secundair onderwijs kunnen jongeren specifiek instromen in de OKAN-klassen (onthaalklassen voor anderstalige nieuwkomers).

Het Oekraïne V-decreet werd op 5 juli besproken, gestemd en definitief goedgekeurd in de plenaire vergadering van het Vlaams parlement.
 
Meer informatie kun je nalezen op de website van het Vlaams parlement. 

Het voorstel van decreet Oekraïne V oftewel houdende dringende maatregelen in het onderwijs voor kleuters, leerlingen, studenten en cursisten die ressorteren onder richtlijn 2001/55/EG van de Raad van 20 juli 2001 betreffende minimumnormen voor het verlenen van tijdelijke bescherming in geval van massale toestroom van ontheemden en maatregelen ter bevordering van een evenwicht tussen de inspanning van de lidstaten voor de opvang en het dragen van de consequenties van de opvang van deze personen zal, zonder voorafgaande bespreking in de commissie onderwijs van het Vlaams parlement, meteen worden besproken en gestemd in de plenaire vergadering op 5 juli.
 
Meer informatie kun je nalezen op de website van het Vlaams parlement. 

Tijdens de plenaire vergadering van het Vlaams parlement van 21 december werd het 4e nooddecreet Oekraïne goedgekeurd.

In dit decreet wordt onder andere een afwijking voorzien op de regelgeving OKAN in het secundair onderwijs, worden maatregelen uit eerdere nooddecreten verlengd, wordt huisonderwijs uitgebreid naar onderwijs dat verstrekt wordt in de nooddorpen en wordt de subsidiëring van collectief onderwijs in de nooddorpen geregeld.

Alle maatregelen uit dit nooddecreet hebben uitwerking vanaf 1 januari 2023. Alle overeenkomstige omzendbrieven zullen waar nodig worden aangepast.

Wijziging aan SO 75 en SO/2022/01. Onder voorbehoud van goedkeuring door het Vlaams Parlement op 21 december, voert het voorstel van het Oekraïnecrisis-decreet IV een tijdelijke beperking in voor OKAN. Door het verhoogde aantal anderstalige nieuwkomers en de capaciteitsdruk in sommige regio's, kan de toelatingsklassenraad niet langer afwijken van de  leeftijdsvoorwaarde, behalve voor leerlingen die uiterlijk op 31/12 volgend op de aanvraag van het schooljaar 11 zijn geworden en starten na de krokusvakantie.

Dit geldt voor alle leerlingen die zich willen inschrijven in het onthaaljaar. De maatregel gaat in op 1/1/23 tot het einde van het schooljaar waarin richtlijn 2001/55/EG afloopt die voorziet in de beschermingsstatus voor Oekraïners die zich binnen de Europese Unie vestigen.

Op de website van Statbel vind je een dashboard met statistische gegevens betreffende de tijdelijke bescherming van ontheemden uit Oekraïne. Het dashboard is een vrijwillige samenwerking tussen het Nationaal Crisis Centrum (NCCN), de Dienst Vreemdelingen Zaken, Fedasil, het rijksregister en Statbel.

Het dashboard rapporteert momenteel over twee datastromen: 

• gegevens betreffende de tijdelijke bescherming afkomstig van Dienst Vreemdelingenzaken;
• gegevens betreffende de personen met opvangnood afkomstig van Fedasil.

Er is, onder voorbehoud van goedkeuring door het Vlaams Parlement, een tweede nooddecreet met aanvullende tijdelijke maatregelen om scholen te ondersteunen bij de opvang van mensen op de vlucht uit Oekraïne.

• De mogelijkheid om een apart gesubsidieerd zomeraanbod te organiseren.
• Tijdelijke afwijkingen op de aanstellingsvoorwaarden voor personen gevlucht uit Oekraïne
• De optie om in buitengewoon onderwijs in overcapaciteit in te schrijven
• Een extra teldag voor leerlingen uit Oekraïne en andere anderstalige nieuwkomers met (gemotiveerd) verslag voor type basisaanbod, 3 of 9 (bijkomende omkadering ondersteuningsnetwerken)
• De vrijstelling van inschrijvingsgeld en soepele aanwending NT2 in volwassenenonderwijs
• Werkingsbudget voor de CLB's voor onthaal en begeleiding voor instroom vanaf januari 2023
• Ondersteuning onderwijs in nooddorpen

Lees meer in het nieuwsbericht op Onderwijs Vlaanderen.
Raadpleeg de omzendbrief BaO/2022/01 - Dringende maatregelen voor het basisonderwijs naar aanleiding van de Oekraïnecrisis
Raadpleeg de omzendbrief SO/2022/01 - Dringende maatregelen voor het secundair onderwijs naar aanleiding van de Oekraïnecrisis 
De omzendbrief met richtlijnen over afwijkingen voor aanstelling van personeelsleden volgt snel.

Sinds woensdag 6 april 2022 vind je in de app van het Agentschap Integratie en Inburgering 'Crisis Information Translated' (CIT) informatie voor Oekraïners in Vlaanderen. 

Welke info vind je in CIT?

De informatie in de app komt uit de brochure 'Welkom in Vlaanderen'. Je vindt er dus essentiële informatie over onder meer verblijfsmogelijkheden, onderwijs en werk in het Oekraïens, Nederlands, Engels, Frans en Russisch.

Ook de coronamaatregelen en info over de vaccinatiecampagne worden trouwens nog steeds bijgewerkt in achttien talen.

Voor wie is de app een nuttig hulpmiddel?

Via de app kan je op een handige en laagdrempelige manier toegang krijgen tot belangrijke informatie. Iedereen die een smartphone of tablet heeft, kan hem gratis downloaden.

De info richt zich in de eerste plaats tot vluchtelingen uit Oekraïne, maar ook voor hulp- en dienstverleners en gastgezinnen kan het een nuttig hulpmiddel zijn.

Hoe kan je de app promoten?

Bezorg de link www.integratie-inburgering.be/cit aan je contacten. Er bestaat een flyer voor lokale besturen, organisaties, en andere geïnteresseerden. Deel het bericht op Facebook, LinkedIn, Instagram en Twitter.
 
Meer weten?
Stuur een mail naar communicatie@integratie-inburgering.be.

Om de taalbarrière te overbruggen bij de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne kan je rekenen op de diensten sociaal tolken en vertalen van het Vlaams Agentschap Integratie en Inburgering, de stedelijke agentschappen Atlas en In-Gent en Brussel-Onthaal vzw.

Vertalers en tolken Oekraïens en Russisch

Momenteel zetten we versneld in op de uitbreiding van ons aanbod van gekwalificeerde vertalers, gecertificeerd sociaal tolken en kort opgeleide crisistolken Oekraïens. Daarnaast kan u een beroep doen op onze sociaal tolken en vertalers Russisch. Ongeveer 70% van de volwassen Oekraïners spreekt namelijk vloeiend Russisch en voor 38% is dit de hoofdtaal.

We werken met zowel gecertificeerde sociaal tolken als crisistolken. Welke tolk wordt ingezet, is afhankelijk van de moeilijkheidsgraad van het gesprek. Voor zware en gevoelige gesprekken, bijvoorbeeld met een arts of psycholoog, schakelen we bij voorkeur een gecertificeerde sociaal tolk in. Gaat het om een routinegesprek waarin administratieve en praktische zaken worden besproken, dan kan een crisistolk volstaan.

Geen kosten voor vertaal- en tolkopdrachten

De Vlaamse Regering maakte een budget vrij om de onvoorziene kosten voor vertalingen en tolkopdrachten (tolken ter plaatse, videotolken en telefoontolken) te vergoeden voor de periode van 28 maart 2022 tot 28 juni 2022, zo lang de middelen dit toelaten. U kan hierop beroep doen als u tot een Vlaams lokaal bestuur of een door de Vlaamse overheid erkende, gefinancierde of gesubsidieerde dienst, instelling of organisatie behoort in Vlaanderen of Brussel. De Nederlandstalige voorzieningen in Brussel kunnen een beroep doen op het aanbod van Brussel-Onthaal. De tolk- en vertaalondersteuning voor vluchtelingen uit Oekraïne wordt in deze periode niet aangerekend. Maak steeds een goede afweging of alternatieve taalondersteuning mogelijk is.

We houden je op de hoogte van de praktische en administratieve regeling. Voor meer info mailen naar stv@integratie-inburgering.be.

Via Schooldirect werd gecommuniceerd dat onderwijsminister Ben Weyts en enkele parlementsleden van de meerderheidspartijen vandaag afspraken om een nooddecreet in te dienen in het Vlaams Parlement om scholen te ondersteunen bij de opvang van leerlingen gevlucht uit Oekraïne. Scholen kunnen rekenen op extra middelen en extra mogelijkheden om deze leerlingen op te vangen. Er zijn daarnaast concrete pedagogische handvatten waar scholen gebruik van kunnen maken.

Alle informatie hierover kan je terugvinden via de website van het departement onderwijs waar er kan doorgeklikt worden naar het overzicht van alle maatregelen.

Deze maatregelen zijn een aanvulling aan de reeds bestaande maatregelen voor onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers en de meeste maatregelen zijn tijdelijk.  De vooropgestelde maatregelen zijn een kader voor het onderwijs aan vluchtelingen uit Oekraïne tijdens het lopende schooljaar 2021-2022 en de periode erna.

Op deze website van het departement onderwijs wordt alle informatie, zowel voor het leerplichtonderwijs als voor het niet-leerplichtonderwijs, gebundeld. Je vindt er ook informatie over het Oekraïense onderwijssysteem en een link naar de te verwachten maatregelen en aangepaste regelgeving.

Vlaanderen heeft een taskforce aangesteld bestaande uit de leidende ambtenaren (of hun afgevaardigden) van de relevante Vlaamse beleidsdomeinen. De taskforce neemt de coördinatie van de vluchtelingenuitdaging op en wordt voorgezeten door Jeroen Windey, administrateur-generaal van het Agentschap Binnenlands Bestuur. Alle informatie wordt gebundeld op deze website. Hier wordt allerlei informatie gebundeld rond het statuut, huisvesting, financiering en kan je doorklikken naar informatie van verschillende overheidsdiensten zoals het agentschap voor inburgering.

Deze website richt zich in eerste instantie tot de lokale besturen maar kan evenzeer voor scholen(groepen) een nuttige bron van informatie zijn.

De Vlaamse minister van Onderwijs voorziet extra maatregelen voor het onthaal van kinderen en jongeren uit Oekraïne in de scholen. Het beleidsdomein Onderwijs werkt aan een plan van aanpak om deze maatregelen mee uit te werken. De eerste stap is het omzetten van de beslissingen in regelgeving. Van zodra deze maatregelen zijn omgezet in regelgeving, geven we meer informatie op deze website. 

° Op deze pagina (Kinderen van vluchtelingen en andere nieuwkomers naar een school leiden (vlaanderen.be)) vind je meer informatie over de toeleiding van kinderen van vluchtelingen naar een school.

° informatie over het organiseren van onthaalonderwijs in het leerplichtonderwijs via deze site 

° informatie over NT2 volwassenenonderwijs via Extra middelen Nederlands tweede taal vluchtelingencrisis – directies en administraties volwassenenonderwijs (vlaanderen.be)

De PBD-GO! biedt diverse vormen van ondersteuning bij het organiseren van onthaalonderwijs voor oorlogsvluchtelingen. Neem een kijkje in het aanbod.

Bestel de GO! publicatie:
'Omgaan met anderstalige nieuwkomers. Inzetten op de veerkracht van vluchtelingen.'