Laatste update: 26 mei 2023

Na onderhandelingen met de sociale partners hechtte de Vlaamse Regering opnieuw haar principiële goedkeuring aan het besluit over de onderwijsinternaten. Onderaan de pagina kan je alle relevante documenten raadplegen.

Op 14 april verleende de Raad van State haar advies inzake het ontwerpdecreet inzake de onderwijsinternaten. 

Op 25 mei 2023 vond een hoorzitting plaats over het decreet binnen de commissie Onderwijs van het Vlaams Parlement. 

Na de hoorzitting van vorige week bespreken de leden van de commissie het ontwerp van decreet en ze stemmen erover op 1 juni 2023.. 

We geven de laatste versie van het ontwerp van decreet mee. Deze kan je hier lezen.

Dit ontwerp van besluit vormt samen met het decreet over de onderwijsinternaten, voor het eerst, een coherent en volwaardig regelgevend kader voor de onderwijsinternaten en hun internen. Dit ontwerp van besluit regelt het vastleggen van het referentiekader onderwijsinternaten, delegaties en bevoegdheden, administratieve processen, de personeelsmaterie, sancties en terugvorderingen en overgangsmaatregelen. De onderhandelingen zijn afgerond. Het GO! diende een protocol van akkoord in zoals ook te lezen in Op Stapel 2023-06 en het advies van de Raad van State wordt nu afgewacht.

Het voorontwerp van het decreet over de onderwijsinternaten vormt voor het eerst een volwaardig regelgevend (decretaal) kader voor de onderwijsinternaten en hun internen. De onderwijsinternaten worden zo erkend als een volwaardige sector binnen het Vlaamse onderwijs. Hierdoor worden onderwijsinternaten en internen, voor alle aspecten, voor gelijke situaties op een gelijke wijze behandeld. In opbouw en thema's is het decreet te vergelijken met een niveaudecreet, met de gekende elementen: erkenningsvoorwaarden, omkadering, werkingsmiddelen, reglement, zorgvuldig bestuur…Het decreet besteedt veel aandacht aan de omkadering die aan de onderwijsinternaten zal worden toegekend en die wordt uitgedrukt in één omkaderingsrekeneenheid (ORE)met omkaderingstabel (degressief model).

We geven hieronder de stappen weer van het nog steeds lopende beleidsproces aangaande het ontwerpdecreet onderwijsinternaten. De beleidsvoorstellen zijn pas definitief als het volledig legistiek traject is afgerond. 

Pas wanneer het Vlaams Parlement het decreet goedkeurt, is er sprake van beslist beleid.  De inwerkingtreding van het decreet is voorzien op 1 september 2023. 

Over dit voorontwerp van decreet wordt nu het advies ingewonnen van de Raad van State.  

Na het advies van de VLOR en onderhandelingen met de sociale partners, hechtte de Vlaamse Regering op 23 december 2022 opnieuw haar principiële goedkeuring aan het voorontwerp van decreet over de onderwijsinternaten. 

De integrale tekst kan nagelezen worden in de ‘Op Stapel’ van 22 december 2022.

Het verslag van de onderhandelingen kan u hier vinden.

Vlor-advies "Een nieuw regelgevend kader voor de onderwijsinternaten"

Op 22 september '22 formuleert de Vlor opnieuw een advies. De Vlor is tevreden dat de internaten een eigen, volwaardig decreet krijgen. Het decreet is een belangrijke opstap naar een eigen plaats van de internaten als een volwaardige sector binnen het beleidsdomein Onderwijs. 

Over het algemeen kan de Vlor zich vinden in het nieuw regelgevend kader voor de onderwijsinternaten, maar drukt zijn bezorgdheid uit over het ontbreken van een duidelijke omkadering voor de onderwijsinternaten. Die duidelijkheid kan nog niet geboden worden omwille van de herijking van de ORE op basis van de telling van het aantal internen in oktober 2022  en de precieze loonkost van de ambten zoals die zijn vermeld in het decreet. 

De Vlor is eveneens bezorgd over de rationalisatienorm voor de onderwijsinternaten en de impact ervan op het terrein. Net als in zijn 1^e advies over de conceptnota herhaalt de Vlor dat kleine internaten voor veel jongeren een meerwaarde zijn: ze kunnen door hun kleinschaligheid voor veel internen een thuis betekenen. 

De internaten verdienen naast een nieuw decreet ook een nieuwe inhaalbeweging inzake infrastructuur. Veel onderwijsinternaten functioneren binnen een verouderde infrastructuur. De Vlaamse Regering vraagt (terecht) dat de internaten tegemoetkomen aan de verwachtingen van het referentiekader voor internaatskwaliteit (RiK), maar de verouderde infrastructuur is in sommige internaten ontoereikend om volledig tegemoet te komen aan dat RiK. 

Op 15 juli  2022 hechtte de Vlaamse Regering haar eerste principiële goedkeuring aan een voorontwerp van decreet over de onderwijsinternaten. 

Voorontwerp van decreet

Memorie van toelichting 

Rapport bevraging internaten

In voorbereiding op het nieuw decreet over de onderwijsinternaten stuurde het Departement Onderwijs en Vorming in mei 2021 een bevraging uit naar alle internaten gewoon onderwijs en tehuizen.   

De bevraging werd opgemaakt samen met de vertegenwoordigers van alle onderwijsverstrekkers en de vakorganisaties. De respons was zeer hoog (99%) en bood zo waardevolle informatie om de nieuwe regelgeving uit te werken.  

De bevraging bevatte 4 luiken:   

·       De internen  

·       De organisatie van het internaat  

·       Het personeel  

·       Een open vraag

Op vraag van minister Ben Weyts gaf de Algemene Raad van de Vlor op 17 december 2020 zijn advies over de conceptnota 'Onderwijsinternaten, een plaats binnen de samenleving'.

De Vlor drukte zijn appreciatie uit over de inspanning om de onderwijsinternaten uit de marge te halen, met respect voor de grote diversiteit tussen de internaten.  

De Vlor pleitte in zijn advies voor: 

• het behoud van de 'kleine' internaten. Door hun kleinschaligheid kunnen ze voor veel internen een thuis betekenen. Zeker voor kwetsbare gezinnen is die nabijheid erg belangrijk; 
• een inhaalbeweging voor infrastructuur. Veel internaten hebben een verouderde infrastructuur. Zo slapen sommige internen nog in slaapzalen, terwijl er o.a. ter preventie van grensoverschrijdend gedrag, moet gestreefd worden naar aparte kamers; 
• een afstemming tussen de onderwijsinternaten en de internaten op het snijpunt van Onderwijs en Welzijn bij het beleidsdomein Welzijn. Elke jongere moet beroep kunnen doen op een passende setting.
  

Met de conceptnota  "Onderwijsinternaten, een plaats binnen de samenleving" werd de ontwikkeling van een regelgevend kader voor onderwijsinternaten en hun internen voorbereid. 
Belangrijke speerpunten van deze conceptnota zijn: 

• een nieuw en gunstiger systeem voor de berekening van de omkadering; 
• de samenwerking tussen Onderwijs en Welzijn voor de kinderen en jongeren met een jeugdhulpvraag die kadert in een verontrustende opvoedingssituatie. De klemtoon ligt op preventie, waarbij het opzet is om deze internen zo lang mogelijk aan boord te houden van de natuurlijke opvoedingscontext die het onderwijsinternaat biedt;
• de herwaardering van het ambt van de beheerder;
• bijkomende middelen voor professionalisering.
  
  Met deze maatregelen wil men een actueel en relevant kader voor de onderwijsinternaten creëren. 
  

"Aangezien de internaten onderwijs meer en meer geplaatste jongeren opvangen, bekijken we samen met de internaten MPI GO! en de IPO's wat hun rol is in het onderwijslandschap in samenspraak met het beleidsdomein Welzijn. We bekijken de onderfinanciering van de internaten, de internaten voor buitengewoon onderwijs en de opvangcentra in het Gemeenschapsonderwijs (GO!). De rol van de internaatbeheerder wordt hierbij niet uit het oog verloren. De bestaande verschillen tussen de internaten worden weggewerkt." 

Bovenstaande passage uit het Regeerakkoord van de Vlaamse Regering (2019-2024) kondigde een niveaudecreet aan voor de onderwijsinternaten (internaten van het gewoon onderwijs en de tehuizen voor foorreizigers en schipperskinderen) en dat was ook hoognodig want bijvoorbeeld het omkaderingssyteem dateert nog van 1967.