Gebarentaal

Het decreet werd op 24 april besproken en definitief goedgekeurd door de plenaire vergadering van het Vlaams parlement. 
Het goedgekeurde decreet kan je via deze link nalezen. 

Op 28 maart werd het ontwerpdecreet besproken en gestemd in de commissie onderwijs van het Vlaams parlement. Meer informatie hierover kan je hier raadplegen.  

Als laatste stap in het beleidsproces wordt het ontwerpdecreet in de plenaire vergadering besproken en definitief gestemd.

Na advies van de Raad van State, wijzigt de Vlaamse Regering definitief het decreet basisonderwijs om een taalafdeling Nederlands-Vlaamse Gebarentaal in het gewoon basisonderwijs in te voeren. In deze taalafdeling zal er les gegeven worden in Vlaamse Gebarentaal en (geschreven) Nederlands. Zo krijgt Vlaamse Gebarentaal een volwaardige plaats binnen het onderwijs. In scholen met een taalafdeling Nederlands – Vlaamse Gebarentaal zullen inclusieve klassen kunnen worden ingericht waar zowel gebarentalige kinderen (zowel dove als horende kinderen) als Nederlandstalige (horende) kinderen samen les volgen. 
 Het advies van de Raad van State heeft wel op aantal punten impact op het ontwerpdecreet zoals het nu ingediend wordt bij het Vlaams parlement, zoals: 

• de regels inzake inschrijvingsrecht kunnen niet retroactief kunnen worden aangepast omdat zo de rechtszekerheid van de lopende inschrijvingsprocedure in het gedrang wordt  gebracht. Het risico is dat regels van toepassing zullen worden waarvan de rechtzoekende op het tijdstip dat hij bepaalde handelingen heeft verricht nog geen zekerheid had over de precieze inhoud van die bepalingen. Naar aanleiding van de opmerkingen van de Raad van State worden er geen bepalingen meer retroactief ingevoerd.
• er zijn geen specifieke bepalingen die effectief waarborgen dat op schoolniveau inclusie daadwerkelijk wordt verzekerd. Zo kan er bijvoorbeeld gewerkt worden met aparte klassen met alleen dove en slechthorende leerlingen in de taalafdeling. De Raad van State wijst er dus op dat bij de uitvoering van de in het voorontwerp beoogde maatregelen erover gewaakt moet worden dat dit gebeurt in de geest van artikel 24 van het VN-Verdrag, in hoofde van de school.
• er wordt toegevoegd dat leerlingen die tolkondersteuning krijgen, vrijgesteld kunnen worden van de KOALA test en dat er ook voor hen geen verplichting is om de beheersing van het Nederlands mee te nemen bij de adviezen en beslissingen over de overgang kleuter naar lager onderwijs. 

Het ontwerp van wijzigingsdecreet wordt nu ingediend bij het Vlaams Parlement voor definitieve bespreking en stemming, eerst in de commissie onderwijs en vervolgens in de plenaire vergadering. 
 Via volgende linken kunnen de stukken geraadpleegd worden: het advies van de Raad van State, het ontwerpdecreet, de Memorie van Toelichting en de bijhorende nota aan de Vlaamse regering. 

De Vlaamse Regering heeft, na de onderhandelingen met de sociale partners, haar tweede principiële goedkeuring gehecht aan het voorontwerp van besluit  over de taalafdeling Nederlands-Vlaamse Gebarentaal, in uitvoering van het decretale kader over deze taalafdeling dat weliswaar nog niet definitief is goedgekeurd.  Het voorontwerp van besluit wordt nu voor advies voorgelegd aan de Raad van State. 

De stukken kan je raadplegen: het voorontwerp van besluit, de bijhorende nota aan de Vlaamse regering, bijlage 1 (bekwaamheidsbewijzen en salarisschalen), bijlage 2 (studiesupplement), bijlage 3 (salarisschalen), protocol van de onderhandelingen.

Het voorontwerp van besluit werd onderhandeld in Sectorcomité X, het GO! gaf een protocol van akkoord. De samenvatting van het besluit en ons protocol kan je nalezen in Op Stapel 2023-25. 

De Vlaamse Regering keurde principieel het besluit goed over de taalafdeling Nederlands-Vlaamse Gebarentaal. Het besluit regelt in het bijzonder de personeelskwesties, de programmatie- en rationalisatienormen, het toekennen van een onderwijssupplement Vlaamse Gebarentaal en dovencultuur en de toekenning van tolkuren Vlaamse Gebarentaal in de taalafdeling Nederlands-Vlaamse Gebarentaal.  

Het besluit wordt nu voor onderhandelingen voorgelegd aan de sociale partners en gaat daarna voor advies naar de Raad van State. 

De stukken kan je nalezen: het voorontwerp van besluit, de nota aan de Vlaamse regering, bijlage 1 en bijlage 2. 

Na adviezen van onder andere de VLOR en na onderhandelingen met de sociale partners, wijzigt de Vlaamse Regering opnieuw principieel haar decreet basisonderwijs om een taalafdeling Nederlands-Vlaamse Gebarentaal in het gewoon basisonderwijs in te voeren.
 
Over dit voorontwerp van wijzigingsdecreet wordt nu het advies ingewonnen van de Raad van State.

Het voorontwerp van decreet werd onderhandeld in SC X, het GO! gaf een protocol van akkoord. De samenvatting van het voorontwerp van decreet en ons protocol van akkoord, kan je nalezen in Op Stapel 2023-22. 
In een volgende fase van het beleidsproces zal er nog een advies gevraagd worden aan de Raad van State. 

De Vlaamse Onderwijsraad bracht advies uit. De Vlor kan zich vinden in de intentie om Vlaamse Gebarentaal een plaats te geven in het gewoon basisonderwijs, maar niet in de organieke verankering van de regeling zonder dat de resultaten van het voorafgaande onderzoek bekend zijn, en zonder dat de haalbaarheid eerst via een proeftuin of pilootproject onderzocht is. De Vlaamse onderwijsraad heeft met dit advies heel wat vragen en kanttekeningen naar haalbaarheid en duidelijkheid voor scholen, ouders en leerlingen in kaart gebracht.
   
Het volledige advies kan je hier nalezen.  

Het voorontwerp van decreet (bijlage 1) tot wijziging van het decreet basisonderwijs heeft als doel Vlaamse Gebarentaal een volwaardige plaats binnen ons gewoon onderwijs te geven. Vlaamse Gebarentaal is een erkende taal in de Vlaamse Gemeenschap. 
Tot op heden is er geen mogelijkheid voor dove kinderen om onderwijs te volgen in het Nederlands én de Vlaamse Gebarentaal (VGT). Dit decreet zal ervoor zorgen dat die mogelijkheid wel kan worden aangeboden.
 
Gebarentaal in het gewoon basisonderwijs waarbij het onderwijs zowel georganiseerd wordt in het Nederlands als de Vlaamse Gebarentaal is immers de manier om vanuit onderwijs de invulling te geven aan de erkenning van VGT en de emanciperende rol van het onderwijs ten volle waar te maken.
 
De memorie van toelichting (bijlage 2) vermeldt dat dit nieuwe kade, dat een volwaardig aanbod basisonderwijs zal zijn, bovendien zal leiden tot de verdere ontwikkeling van de Vlaamse Gebarentaal en zal ervoor zorgen dat inclusief onderwijs voor gebarentaligen gerealiseerd kan worden.  

Met de invoering van een tweetalig onderwijsaanbod, voldoet de VLAREG aan haar opdracht om alle initiatieven die nuttig en nodig zijn om het gebruik van de Vlaamse Gebarentaal mogelijk te maken in de verschillende gebieden die onder haar bevoegdheid ressorteren.
 
De invoering van dit nieuw onderwijskader beantwoordt aan de verplichting die Vlaanderen heeft onder het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap om het gebruik van gebarentaal te bevorderen.