Inhoud
Een open, positief leerklimaat op een school is erg belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen, jongeren en volwassenen.
Daarnaast is ook het werkklimaat is van essentiel belang. We willen onze leraren in hun kracht zetten, maar dat vraagt écht onze aandacht.
VC Create heeft een partnerschap met het lectoraat Residentiële Jeugdzorg (Leiden) in het uitvoeren van onderzoek naar het leer en werkklimaat binnen onderwijs. Vandaag lichten ze het gedachtengoed van Peer van der Helm toe. Hoe kunnen we achterhalen en inzetten op wat werkt in het onderwijs?
We spreken van een positief leerklimaat als de leerkracht de leerling helpt en naar de leerling luistert, de leerling dingen leert die zinvol zijn voor de toekomst, de regels eerlijk zijn, er weinig ruzie is, er niet gepest wordt en de sfeer veilig is in de klas.
Het lectoraat heeft een vragenlijst ontwikkeld om het leerklimaat in beeld te brengen, de Special Education Classroom Climate Inventory (SECCI). Van deze vragenlijst bestaat een versie voor kinderen van 6-12 jaar en voor jongeren van 12-18 jaar
Binnen de vragenlijsten worden de volgende factoren onderscheiden:
- Ondersteuning: in hoeverre leerlingen vinden dat ze goed geholpen worden door de leerkracht
- Disruptief gedrag: in hoeverre er sprake is van pestgedrag, schoppen en slaan
- Groepsdynamiek: in hoeverre leerlingen prettig met elkaar omgaan in de klas
- Leeratmosfeer: in hoeverre het rustig is in de klas en leerlingen aan leren toekomen
- Groei: leren jongeren nuttige dingen op school
- Veiligheidsbeleving: regels in de klas, veilige atmosfeer, eigen fysieke veiligheid en fysieke veiligheid anderen.
Een positief werkklimaat is op zijn beurt belangrijk, omdat dit van invloed is op hoe medewerkers een gezond, open leerklimaat kunnen neerzetten. We spreken van een positief werkklimaat als medewerkers tevreden zijn over het leiderschap van hun leidinggevenden, ze als team goed functioneren, werktevredenheid hebben, betrokken zijn op hun leerlingen, ontwikkelingsperspectief zien en geen last hebben van een te hoge werkdruk.
Het lectoraat ontwikkelde dus ook een vragenlijst om het werkklimaat in beeld te brengen, Specifiek voor leerkrachten binnen het onderwijs (de School Work Climate Inventory, SCWI). Binnen deze vragenlijst worden verschillende factoren onderscheiden:
- Leiderschap van de leidinggevende: in hoeverre het leiderschap passief, controlerend en inspirerend is
- Teamfunctioneren: in hoeverre medewerkers het teamfunctioneren als positief of negatief ervaren
- Werkmotivatie: waaronder o.a. tevredenheid, betrokkenheid, werkdruk, veranderbereidheid
- Werkgeversverplichtingen: mogelijkheden tot ontwikkeling, het salaris, sociaal-emotionele steun
- Werknemersverplichtingen: bereidheid tot overwerken, inzet voor de organisatie
Door de afname krijgen de participanten aan het onderzoek (i.c. leerlingen, leerkrachten en leidinggevenden) zelf zicht op het huidige klimaat en de geformuleerde werkpunten. Dit heeft als doel dat ze actief met de werkpunten aan de slag gaan om het leer- en werkklimaat te optimaliseren en ervaren veiligheid op scholen te verhogen. Dit bevordert de leerkansen van leerlingen op scholen en heeft een positief effect op de arbeidstevredenheid van de professionelen.
Doelstellingen
- Je maakt kennis met het gedachtengoed van Peer van der Helm op hoe we kunnen achterhalen en inzetten op wat werkt in het onderwijs.
- Je maakt kennis met de zelfdeterminatietheorie en de link met de Circle of Courage
- Je ontdekt het onderzoekstraject OC Nieuwe Vaart
- Je ziett de mogelijkheden voor de eigen organisatie en de mogelijke vervolgtrajecten al dan niet in samenwerking met VC Create